Diajar Basa Sunda (Rarangkén Tengah)

b. Rarangkén Tengah
Rarangkén tengah nyaéta rarangkén anu diselapkeun kana wangun dasar kecapna. Rarangkén tengah dina basa Sunda aya tilu nyaéta –ar-, -um-, jeung –in-.

1. Rarangkén Tengah –ar-
Rarangkén tengah –ar- mibanda alomorf: -al-, -ar-, jeung ra-

• -Rarangkén tengah –ar- robah jadi –al-, upama:
  

1) wangun dasarna dimimitian ku konsonsn l,
Contona:
lieur + -ar- -----> lalieur
leuleus + -ar- -----> laleuleus

2) wangun dasarna ditungtungan ku konsonan r,
Contona:
bageur + -ar- -----> balageur
pinter + -ar- -----> palinter

3) wangun dasarna mibanda engang nu ngandung konsonan gabung (kluster) br, tr, cr, kr, pr, jr, jeung dr.
Contona:
kémpréng + -ar- -----> kalémpréng
gombrang + -ar- -----> galombrang

• -Rarangkén tengah –ar- robah jadi –ar- upama wangun dasarna dimimitian ku vokal,
  

Contona:
asup + -ar- -----> arasup
ulin + -ar- -----> arulin

• -Rarangkén tengah –ar- robah jadi –ra- upama wangun dasarna ngan saengang sarta dimimitian ku konsonan,
  

Contona:
cleng + -ar- -----> racleng
beng + -ar- ------> rabeng

Guna jeung harti rarangkén tengah –ar-, di antarana:
1. ”Barudak keur arulin di buruan.”

Rarangkén –ar- dina kecap barudak gunana ngawangun kecap barang anu hartina ’loba...’.

2. ”Nu rék rapat téh geuning can daratang.”
Rarangkén –ar- dina kecap daratang gunana ngawangun kecap pagawéan (aktip) nu hartina ’loba nu ngalakukeun...’.
Conto séjéna: baralik, arulin, dalahar, sararé

3. ”Méh kabéh nu datang ka dieu nalaksir kan Neng Elis.”
Rarangkén –ar- dina kecap nalaksir gunana ngawangun kecap pagawéan (aktip) nu hartina ’loba ngalakukeun ka/kana ...’.
Conto séjéna: nyariwit, nyarium

4. ”Abdi mah nuju rarépot, nu mawi moal tiasa dongkap.”
Rarangkén –ar- dina kecap rarépot gunana ngawangun kecap sipat nu hartina ’aya dina kaayaan terus-terusan ...’.
Conto séjéna: nyareri, rarieut, laleuleus

5. ”Di Jatiluhur mah lauk teh paraéh kabéh.”
Rarangkén –ar- dina kecap paraéh gunana ngawangun kecap sipat nu hartina ’loba dina kaayaan...’.
Conto séjéna: baruruk, garoréng, garede, parait